آیا به زن دیوانه مهریه تعلق میگیرد؟
باید بدانیم یکی از عللی که بواسطه آن می توان عقد نکاح را فسخ کرد، جنون و دیوانگی هرکدام از زن و شوهر است.
جنون یکی از علل معدودی است که بوسیله آن میتوان عقد ازدواج را فسخ نمود زیرا عقد نکاح یک عقد متعالی می‌باشد که به راحتی سایر عقود امکان فسخ آن وجود ندارد.
شرط ابطال عقد زن دیوانه
اگر مرد یا زن هریک مجنون و دیوانه باشند و طرف مقابل خبر از این موضوع نداشته باشد و با وجود مجنون بودن طرف مقابل عقد کنند پس از عقد می تواند بخاطر جنون طرف مقابل عقد را فسخ کند.
تکلیف مهریه و نفقه زن دیوانه چیست؟
در پاسخ به این پرسش باید بگوییم اگر فسخ نکاح قبل از نزدیکی(رابطه جنسی) باشد، به زن مهریه تعلق نخواهد گرفت ولی اگر بعد از واقع شدن نزدیکی یکی از طرفین قصد فسخ نکاح را داشته باشد و عقد نکاح را بخاطر جنون فسخ کند، مهریه زن باید بطور کامل به او پرداخته شود زیرا هیچ دلیلی برای عدم پرداخت مهریه زن وجود ندارد.
جنون به چه معناست؟
از نظر علم روانپزشکی جنون دسته ای از اختلالات روانی است که باعث میشود فرد در سنجش واقعیت ها ناتوان باشد و همینطور نشانه هایی از توهم و یا هذیان را داشته باشد.
جنون در قانون مدنی تعریف نشده است ولی از نظر فقها جنون به معنی اختلال عقل می باشد بدین مفهوم که فرد از انجام فعالیت های روزانه خود عاجز باشد و کارهای بدون هدف از او سر بزند.
با توجه به آنچه گفته شد و با استناد به ماده ۱۱۲۱ قانون مدنی جنون هرکدام از زن یا مرد به شرط آنکه مستقر باشد (ادواری یا مستمر) برای طرف مقابل موجب ایجاد حق فسخ نکاح است.
جنون تنها مصداق مشترک عیوب بین زوجین است که موجب حق فسخ برای آن دو باشد با اینکه از نظر احکامی که بر هر یک تعلق میگیرد متفاوت است.
نکته بسیار مهمی که در این خصوص وجود دارد این است که بر هم زدن یا فسخ کردن عقد ازدواج تنها در صورتی امکان دارد که در زمان عقد زوج یا زوجه از عیب طرف مقابل یعنی جنون آگاه نباشد چون اگر با دانستن این موضوع با وی عقد کرده باشد کاری کرده که به ضرر خود بوده و خود کرده را تدبیر نیست.
موضوع دیگری که در ماده ۱۱۲۱ وجود دارد تاکید بر این موضوع است که جنون باید همیشگی یا ادواری باشد و در فواصل و دوره های خاصی بروز کند و اگر جنون ناپایدار باشد و بصورت گذرا رخ بدهد برای همسر حق فسخ ایجاد نمی‌کند.
جنون یا دیوانگی بعد از عقد
مسأله مهمی که در باره جنون زن یا شوهر باید به آن اشاره کنیم این است که اگر زنی بعد از عقد ازدواج دچار جنون یا دیوانگی بشود مرد به راحتی می تواند او را طلاق بدهد زیرا طبق قانون حق طلاق با مرد است و او برای طلاق دادن همسرش لازم نیست که دلیل به دادگاه ارایه کند اما اگر بعد از عقد ازدواج مرد دیوانه شود زن میتوان بخاطر اینکه در زندگی زناشویی دچار عسر و حرج شده به دادگاه درخواست طلاق بدهد.
به بیان دیگر اگر زوجه در دادگاه بتواند این را اثبات کند که زندگی اش با زوج خیلی سخت و غیر قابل تحمل و طاقت فرسا است و دادخواست طلاق او به خاطر عطر و حرج یا سختی زیاد است دادگاه آن را تایید میکند و زن میتواند بدون اینکه شوهرش بخواهد یا رضایت داشته باشد از او طلاق بگیرد.
توجه به این موضوع ضروری است که موارد عسر و حرج قابل شمارش نیست و هر زنی در زندگی زناشویی ممکن است بدلایل خاص خود دچار سختی غیرقابل تحمل باشد که با اثبات کردن عسر و حرج می تواند از دادگاه درخواست صدور حکم طلاق را بنماید اما در قانون مدنی مواردی از نمونه های عسر و حرج ذکر شده به قید آن میپردازیم:
ماده ۱۱۳۰ قانون مدنی درباره جنون چه می گوید
در صورتی که دوام زوجیت موجب عسر و حرج زوجه باشد، وی میتواند به حاکم شرع مراجعه و تقاضای طلاق کند. چنان چه عسر و حرج مذکور در محکمه ثابت شود، دادگاه میتواند زوج را اجبار به طلاق نماید و در صورتی که اجبار میسر نباشد زوجه به اذن حاکم شرع طلاق داده میشود.
تبصره (۱۳۸۱/۴/۲۹) – عسر و حرج موضوع این ماده عبارت است از به وجود آمدن وضعیتی که ادامه‌ی زندگی را برای زوجه با مشقت همراه ساخته و تحمل آن مشکل باشد و موارد ذیل در صورت احراز توسط دادگاه صالح از مصادیق عسر و حرج محسوب می‌گردد:
۱- ترک زندگی خانوادگی توسط زوج حداقل به مدت شش ماه متوالی و یا نه ماه متناوب در مدت یک سال بدون عذر موجه.
۲- اعتیاد زوج به یکی از انواع مواد مخدر و یا ابتلا وی به مشروبات الکلی که به اساس زندگی خانوادگی خلل وارد آورد و امتناع یا عدم امکان الزام وی به ترک آن در مدتی که به تشخیص پزشک برای ترک اعتیاد لازم بوده است.
۳- محکومیت قطعی زوج به حبس پنج سال یا بیشتر.
۴- ضرب و شتم یا هرگونه سوء رفتار مستمر زوج که عرفاً با توجه به وضعیت زوجه قابل تحمل نباشد.
۵- ابتلای زوج به بیماری‌های صعب‌العلاج روانی یا ساری یا هر عارضه‌ی صعب‌العلاج دیگری که زندگی مشترک را مختل نماید.
موارد مندرج در این ماده مانع از آن نیست که دادگاه در سایر مواردی که عسر و حرج زن در دادگاه احراز شود، حکم طلاق صادر نماید.