ماده ۱۸۳ قانون مدنی

متن ماده ۱۸۳ قانون مدنی

عقد عبارت است از اینکه یک یا چند نفر در مقابل یک یا چند نفر دیگر تعهد بر امری نمایند و مورد قبول آن‌ها باشد.

شرح ماده ۱۸۳ قانون مدنی

ایرادات وارده براین تعریف: ۱. شامل قراردادهایی که موضوع آن‌ها انتقال تعهد یا سقوط تعهدات است نمی‌شود موضوع عقد همیشه که ایجاد تعهد نیست. ۲. این تعریف شامل اشخاص حقوقی نمیشود مگراینکه برای کلمه نفر معنی گسترده‌ای قائل باشیم. ۳. تعریف مزبور شامل عقود تملیکی نمیشود وفقط عقود عهدی را شامل میشود.

تعریف پیشنهادی دکترکاتوزیان: تلاقی دواراده به منظور ایجاد اثر حقوقی

تعریف پیشنهادی دکتر صفایی: عقد عبارت است از توافق دو اراده به منظور ایجاد یک اثر حقوقی اعم از اینکه این اثر به وجود آمدن تغییر یا سقوط تعهد باشد یا به وجود امدن تغییر یا سقوط یک حق عینی مانند مالکیت وغیرآن

توضیحات و تعریفات مختصر اصطلاحات گفته شده: ۱. عمل حقوقی: که شامل عقود و ایقاع‌ها میشه و براساس اراده انجام میشه و واقعه حقوقی است که شامل ارادی و قهری میشه ۲. عقد همانگونه که تعریف شد بر اثر اراده دو طرف ساخته میشود و در حقوق امروز مترادف با قرارداد است. ۲. عقد یک عمل حقوقی دو جانبه است۴. کلمه مقابل عقد ایقاع است که عبارت است از عمل حقوقی یک جانبه که با قصد و رضای یک طرف ساخته میشود که خود ایقاع به ایقاع یک طرفه (که با اراده یک طرف انجام میپذیرد اما آثارش به یک طرف بازمیگردد مثل حیازت مباحات) و ایقاع دوطرفه (اراده یک طرف ولی آثارش به دوطرف بازمیگردد مثل طلاق) ۵. تعهد عبارت است از شخصی به موجب قرارداد یا قانون انجام امری یا خودداری از انجام امری را عهده دار شود۶. تعهد غالبا دارای جنبه مالی است۷. تعهد سه رکن داره: موضوع (ممکن است انتقال مال یا انجام کار یا خودداری از انجام کاری باشد) طرف تهعد (طرفی که تعهد برعهده اوست که متعهد است و طرفی که تعهد به نفع اوست که متعهدله نام دارد) و رابطه حقوقی که بین طرفین است۸. مصادیق عقود: عقد بیع و اجاره و وکالت و… و هم چنین عقود (قراردادهای برطبق ماده۱۰ق. م) که خارج از عقود معین است۹. مصادیق ایقاع: ابرا (صرف نظرکردن از حق دینی به اختیار ماده ۲۸۹ق. م). طلاق (ایقاع دوطرفه). وصیت عهدی (یک نفر وصیت میکند یک نفر دیگر بعد ازفوتش یک کاری براش انجام بده ماده ۸۲۶ ق. م). اخذ به شفعه. فسخ (ایقاع دوطرفه).