توضیحات رئیس مرکز حل اختلاف کشور در خصوص شرایط و هزینه داوری حرفه‌ای
وکلاپرس- رئیس مرکز توسعه شورا‌های حل اختلاف کشور در بیان توضیحاتی پیرامون دریافت پروانه داوری حرفه‌ای اعلام کرد: این شبیه پروانه وکالت است که فقط به افراد با صلاحیت داده می‌شود آموزش باید دیده باشند صلاحیت‌هایشان تایید شده باشد بعد به آنها داده می‌شود.
به گزارش وکلاپرس، برنامه سه شنبه ۱۵ آبان ماه ۱۴۰۳ صف اول که از شبکه خبر درباره اقدامات و برنامه‌های مرکز توسعه شورا‌های حل اختلاف قوه قضائیه بود با حضور حجت الاسلام هادی صادقی رئیس مرکز توسعه شورا‌های حل اختلاف کشور پخش شد.
در بخشی از این برنامه حجت الاسلام هادی صادقی در خصوص شرایط دریافت پروانه داوری حرفه‌ای، هزینه‌های آن، تفاوت داوران با کارشناسان رسمی و … توضیحاتی را بیان کرد که مشروح این گفت و گو به شرح زیر است:
سوال: درباره داوری حرفه‌ای می‌فرمایید که وضعیت چگونه است و آخرین خبر‌ها در این حوزه چیست؟
صادقی: داوری حرفه‌ای بر اساس قانون به عهده قوه قضائیه و در قوه قضائیه به عهده مرکز حل اختلاف است که باید ساماندهی شود و این یک فرصت بی‌نظیری است برای همه مردم ببینید قبل از این داوری حرفه‌ای اصلاً تعریف نشده بود و وجود نداشت افراد گاهی بی‌صلاحیت وارد عرصه داوری می‌شدند و گاهی آرایی صادر می‌کردند که آن اوزان حقوقی لازم را نداشت انصاف گاهی در آن رعایت نمی‌شد و مشکلاتی را به وجود می‌آورد برای مردم لذا یک جو بی‌اعتمادی نسبت به داوری که مربوط به بخش خصوصی است وجود داشت خیلی مردم توجه نمی‌کردند به این و نمی‌رفتند به سمتش، اما اینک با این ساماندهی که دارد صورت می‌گیرد و افراد با صلاحیت پروانه داوری دریافت می‌کنند تا حالا ما چنین چیزی نداشتیم این شبیه پروانه وکالت است که فقط به افراد با صلاحیت داده می‌شود آموزش باید دیده باشند صلاحیت‌هایشان تایید شده باشد بعد به آنها داده می‌شود.
سوال: برای چه پرونده‌های داوری نیاز است؟
صادقی: هر پرونده‌ای که خود مردم در قراردادهایشان شرط داوری کرده باشند و یا بعداً توافقنامه داوری امضا کنند یعنی با رضایت طرفین است.
سوال: و یا شعبه دادگاه این نظر را بدهد که به داوری ارجاع بدهد؟
صادقی: نه ببینید دادگاه نمی‌تواند الزام کند به داوری بروید مگر قبلاً قراردادی داشته باشند در آن قرارداد شرط داوری وجود داشته باشد یا بعداً در خود دادگاه با هم توافق کنند که به داوری بروند پس یکی از این دو راه را دارد بدون توافق طرفین کسی به داوری ارجاع نمی‌شود این نکته مهمی است ولی یک جا‌هایی در قرارداد‌هایی وجود دارد، مثل قرارداد‌های مثلاً ساخت منازل مسکونی تعاونی‌ها خیلی‌ها شرط داوری را پیشاپیش آوردند آنجا مردم هم که چشم بسته امضا می‌کنند و نمی‌خوانند اینها را بعد می‌بینید این را توجه ندارند مشکلی که پیدا می‌شود وقتی به بند آن قرارداد مراجعه می‌کنند می‌فهمند که فقط باید بروند داوری ولی من اینجا توصیه می‌کنم که قید داوری را با حرفه‌ای توام کنید داوری حرفه‌ای فقط بپذیرید و داوری حرفه‌ای را حذف کنید مطلقا.
سوال: یعنی در قراردادشان حتماً قید کنند داوری حرفه‌ای؟
صادقی: اگر هم نبود اشکال ندارد آن قرارداد‌های قدیم بگویند الان می‌خواهیم توافق کنیم روی داور تعیین داور فقط از داوران دارای پروانه و حرفه‌ای استفاده کنند، چون اینها با صلاحیت هستند هم صلاحیت فردی‌شان و هم دانششان تایید شده است آن فنی را که می‌خواهند داوری کنند حتماً باید دانششان احراز شده باشد ما آزمون‌های سختگیرانه داریم در این مسئله.
بیشتر بخوانید:
سوال: الان آزمون‌ها برگزار شده؟
صادقی: برگزار شده بله ما منظم آموزش داریم هر سالی دو سه نوبت آزمون می‌گیریم و کسانی که موفق شوند بعد پروانه داوری می‌گیرند.
سوال: الان رسماً آغاز به کار کرده این داوری حرفه‌ای در همان شورا‌های حل اختلاف؟
صادقی: ببینید داوران آزادند بخش خصوصی هستند مثل وکلا، اما کار‌های سنجششان آموزششان تایید صلاحیت و صدور پروانه‌شان با ما است ما نظارت بر کارشان داریم، اما آنها آزادانه کار می‌کنند.
سوال: چه ویژگی‌هایی باید داشته باشند که این صلاحیت را دریافت کنند؟
صادقی: در هر رشته‌ای که می‌خواهند داوری کنند باید تخصص آن رشته باشند مثال اگر می‌خواهند در امر خانواده داوری کنند باید در مسائل روانشناسی یا امور خانواده تخصص داشته باشند اگر می‌خواهند در مسائل حقوقی داوری کنند حتماً باید حقوقدان باشند اگر می‌خواهند فرض کنید مسئله پزشکی هست داوری کنند باید از حوزه پزشکی تخصص لازم را داشته باشند.
سوال: تفاوت این داوران حرفه‌ای با آن کارشناسان رسمی قوه قضاییه در چیست، چون آنها هم آزمون دارند؟
صادقی: بله همینطور از کارشناسان کارشان این است که فقط نظر کارشناسی می‌دهند رای نمی‌دهند نظر کارشناسی شان بعداً باید یک کسی مثل قاضی یا داور او رای بدهد، او می‌تواند مبنای قاضی یا داور قرار بگیرد حال ما چه کار کرده‌ایم اتفاقاً بعضی از همین کارشناسان متعهد و متخصص را دعوت کرده‌ایم یعنی از همه آنها دعوت کرده‌ایم، بعضی‌هایشان آمده‌اند و داور هم شده‌اند یعنی هم پروانه کارشناسی دارند هم پروانه داوری یعنی ضمن اینکه کارشناسی را می‌توانند انجام بدهند، اما داوری هم می‌توانند انجام بدهند، چون صلاحیتش را داشته‌اند و پروانه هم گرفتند پس دو تا حیثیت کاری است او تشخیص موضوع می‌دهد یک موضوع را دقیقاً ترسیم می‌کند که چه وضعی دارد کار کارشناس تا اینجای کار است، اما حکم را کی می‌دهد یا قاضی یا اگر رفته باشند داوری داور می‌دهد.
سوال: این درخواست داوری حرفه‌ای که اشاره کردید مستلزم هزینه است از طرف مردم یعنی هزینه‌ای باید برایش پرداخت کنند؟
صادقی: بله همانطور که برای دادرسی در دستگاه قضایی هم باید هزینه پرداخت کنند برای داوری هم باید هزینه پرداخت کنند.
سوال: متناسب با آن پرونده تعرفه مشخص می‌شود؟
صادقی: بله تعرفه مشخص دارد سالانه تعرفه‌ها بر اساس قانون به امضای رئیس قوه قضاییه می‌رسد و ابلاغ می‌شود و البته اصلش بر توافق طرفین استواراست، اما آن طرف‌ها نشان می‌دهد که در این فضا می‌توانید عمل کنید یک حداقل‌هایی دارد و یک حداکثر‌هایی دارد.
سوال: پرونده‌های داوری که مثل سایر پرونده‌ها به دادرسی کشیده نمی‌شود هزینه‌های داوری؟
صادقی: نه دیگر کسی بتواند پرداخت می‌کند البته ما آنجا پیش بینی کرده‌ایم کسانی که واقعاً ناتوانی دارند از پرداخت هزینه دادرسی یعنی کسانی که تحت پوشش کمیته امداد یا بهزیستی باشند با ارائه گواهی اینها از تخفیفات زیادی بهره‌مند می‌شوند.
بیشتر بخوانید:
سوال: چه میزان تا چند درصد تخفیف؟
صادقی: بعضاً ممکن است تا صفر هم بشود یعنی همانطور که تعدادی از وکلا یعنی وکلا در طی سال باید یک تعدادی از پرونده‌ها را مجانی وکالت کنند برای داوران هم ما این را پیش بینی کرده‌ایم اینها برای موارد خاص است البته هزینه‌های داوری در مجموع زیاد نیست یعنی سعی کردیم معتدل باشد هم یک درآمدی برای بخش خصوصی باشد و هم به مردم فشار نیاید سعی کرده‌ایم که معتدل باشد سقف گذاشتیم برایش نمی‌گذاریم سقف‌ها بالا برود در داوری‌های غیرحرفه‌ای متاسفانه گاه پول‌های نجومی دریافت می‌کردند که ما این را قبول نداریم در داوران حرفه‌ای اینها رعایت می‌شود اگر موردی گزارش شود تخلفی صورت بگیرد با آنها برخورد می‌شود و سرجمع پرداخت هزینه مردم برای حل و فصل یک دعوا در داوری بسیار کمتر از مسیر دادگستری است، چرا، چون در دادگستری با یک بار دو بار که تمام نمی‌شود گاهی دو سه مرحله این ادامه پیدا می‌کند دعوا بعد هزینه وکالت باید بدهند خوب این خیلی پرهزینه خواهد شد سرجمع آن هزینه‌ها را با هزینه داوری مقایسه کنید این بسیار کمتر است هم زمانش کمتراست گاهی در ظرف یکی دو ماه تمام می‌شود.
سوال:سقف زمانی گذاشته‌اید؟
صادقی: نه سقف ندارد، اما خود داوران خیلی سریع می‌توانند کارشان را انجام بدهند و اگر زمانشان طولانی شود از امتیازات آنها کاسته می‌شود.
منبع: صدا و سیما