قرار منع تعقیب و ماده ۲۶۵ قانون آیین دادرسی کیفری
شخصی که در مظان اتهام قرار می‌گیرد، مطابق قانون آیین دادرسی کیفری تعقیب می‌شود. در خصوص چنین شخصی، ابتدا تحقیقات لازم انجام و ادله و مستندات کافی جمع آوری می‌شود و پس از احراز انتساب اتهام، او را برای تفهیم اتهام و دفاع از اتهام انتسابی احضار می‌کنند. در این مرحله، دفاعیات، ادله و مستندات متهم نیز بررسی و مورد ارزیابی قرار می‌گیرد و درپایان، در صورت جرم بودن عملِ ارتکابی و وجود ادله کافی انتساب جرم به متهم، قرار جلب به دادرسی و در صورت جرم نبودن عمل ارتکابی و یا فقدان ادله کافی برای انتساب جرم به متهم «قرار منع تعقیب» صادر می‌شود. (مدلول ماده ۲۶۵ قانون آیین دادرسی کیفری).
قرار منع تعقیب در راستای اِعمال اصل برائت (اصل ۳۷ قانون اساسی) و ماده ۴ قانون آیین دادرسی کیفری، در باب حفظ آزادی و اصل بی‌گناهی اشخاص صادر می‌شود. بدین معنا که اگر شخصی در مظان اتهام قرار گیرد، مادامی که دلیل کافی بر مجرمیت او یافت نشود، باید از تعقیب او خودداری شود. بنابراین، نمی‌توان به صِرف ظن و گمان، کسی را تعقیب یا محکوم نمود.
پس از صدور قرار منع تعقیب، این قرار باید به موافقت دادستان برسد. اگر دادستان با قرار صادره موافقت نمود، آنوقت به شاکی ابلاغ می‌شود تا اگر چنانچه اعتراضی دارد ظرف ده روز از تاریخ ابلاغ اقدام نماید. پس از وصول اعتراض، پرونده جهت رسیدگی به اعتراض، از دادسرا به دادگاه ارسال و به یکی از شعب دادگاههای کیفری دو ارجاع و در آنجا عموماً بدون حضور اصحاب دعوی به اعتراض رسیدگی می‌شود. همچنین، ممکن است دادگاه جهت بررسی بیشتر موضوع، خود اقدام به تحقیقاتی نماید و سپس اتخاذ تصمیم کند. در هر صورت، تصمیم دادگاه از دو حالت خارج نیست؛ یا قرار صادره را موافق اصول و موازین قانونی تشخیص می‌دهد و ضمن رد اعتراض آن را تأیید می‌کند و یا قرار منع تعقیب را برخلاف قانون تشخیص داده و آن را نقض می‌کند. در صورت نقض قرار، دادگاه مبادرت به صدور «قرار جلب به دادرسی» و پرونده را به دادسرا اعاده می‌کند. در هر حال، تصمیم دادگاه در رسیدگی به این اعتراض، قطعی است. مطابق ماده ۲۷۶ قانون آیین دادرسی کیفری، «در صورت نقض قرار منع تعقیب و صدور قرار جلب به دادرسی توسط دادگاه، بازپرس مکلف است متهم را احضار و موضوع اتهام را به او تفهیم کند و با اخذ آخرین دفاع و تأمین مناسب از وی، پرونده را به دادگاه ارسال نماید.»
ذکر این نکته خالی از لطف نیست که نقض قرار منع تعقیب توسط دادگاه، به معنای آن نیست که آن متهم حتماً محکوم می‌شود. چرا که ممکن است پس از اعاده مجدد پرونده از دادسرا به دادگاه به شرح ماده پیش گفته و تشکیل جلسه رسیدگی در دادگاه، متهم دلایل و دفاعیاتی ارائه کند که منتهی به صدور حکم برائت او شود. به عبارتی دیگر، دادگاهی که قبلاً قرار منع تعقیب را نقض کرده و عقیده بر مجرمیت متهم داشت به این نتیجه برسد که متهم بی‌گناه است و به نوعی از عقیده خود عدول و همان نظر دادسرا را اِعمال کند. در هر حال، مادامی که قرار منع تعقیبی قطعیت نیافته باشد نمی‌توان در خصوص بی‌گناهی یا گناهکار بودن متهم یقین حاصل نمود.
قرارهای نهایی دادسرا به مانند آراء محاکم، پس از قطعیت از اعتبار امر مختومه برخوردارند و نمی‌توان در خصوص همان موضوع و به همان سبب، مجدداً متهم را تعقیب نمود، جز در یک مورد خاص که آنهم مقید به زمان مشخصی نیست. ماده ۲۷۸ قانون آیین دادرسی کیفری در این خصوص مقرر می‌دارد: «هر گاه به علت جرم نبودن عمل ارتکابی، قرار منع تعقیب صادر و به هر دلیل قطعی شود، نمی‌توان بار دیگر متهم را به همان اتهام تعقیب کرد. هر گاه به علت فقدان یاعدم کفایت دلیل، قرار منع تعقیب صادر و در دادسرا قطعی شود، نمی‌توان بار دیگر متهم را به همان اتهام تعقیب کرد، مگر پس از کشف دلیل جدید که در این صورت، با نظر دادستان برای یک بار قابل تعقیب است و اگر این قرار در دادگاه قطعی شود، پس از کشف دلیل جدید به درخواست دادستان می‌توان او را برای یک بار با اجازه دادگاه صالح برای رسیدگی به اتهام، تعقیب کرد. در صورتی که دادگاه، تعقیب مجدد را تجویز کند، بازپرس مطابق مقررات رسیدگی می‌کند.»
سلام خسته نباشید خدمت شما من با ۲گیلو۹۰۰گرم تریاک گرفتن بعد آخرین دفاع قرار منع تعقب برام صادر کردن با موافقت دادستان بازپورس میتونم وسقه که گذاشته بودم ازاد کنم اما موقع دست گیریم ماشین یکی دگه بامن بود بازپرس گفته عقیده بر ضبط ماشین داده صاحب ماشین باید چکار کند ممنون