مراحل اجرای مهریه از طریق اجرای ثبت
تا اواسط سال ۱۳۹۸ خورشیدی (اواخر ۲۰۱۹ میلادی) و تا قبل از شروع به کار رییس جدید قوه قضاییه مطابق قانون دو راه برای مطالبه و اجرای مهریه وجود داشت. اما حدوداً از همان تاریخ و شروع کار رییس جدید قوه قضاییه و اوایل سال ۲۰۲۰ میلادی به موجب یک دستور العمل و بخشنامه اجرای قوانین و مقررات عمومی محدود شده و مراحل اجرای مهریه دستخوش تحولاتی شد به طوری که متقاضی دریافت مهریه ضرورتاً اول باید به اداره اجرای ثبت مراجعه نماید و پس از آن در صورت‌عدم موفقیت در معرفی مال امکان مراجعه به دادگاه خانواده و تقدیم دادخواست مطالبه مهریه خواهد داشت.
اجرای مهریه از طریق اجرای ثبت
از آنجا که سند ازدواج یک سند رسمی است، زنان می‌توانند از طریق اجرای مفاد سند رسمی ازدواج نیز برای رسیدن به مهریه خود اقدام نموده و آن را به اجرا بگذارند. ضمن اینکه اقدام از طریق اجرای ثبت اسناد رسمی مزایایی دارد که با انتخاب این روش می‌توان از آن بهره‌مند شد. از جمله کوتاه شدن روند رسیدگی.
کمتر شدن هزینه دادرسی زیرا در روند رسیدگی در محاکم دادگستری دو هزینه باید پرداخت گردد یکی بابت دادرسی و دیگری از باب اجرا ولی در صورت اقدام از طریق اجرای ثبت اسناد رسمی فقط حق الاجرا پرداخت می‌گردد.
مشخص است که زوج و زوجه بعد از انعقاد عقد آن را در دفترخانه ازدواجی ثبت کرده اند. درخواست صدور اجرائیه (که الزاما باید کتبی) باشد نیز توسط زوجه (وکیل یا قیم او حسب مورد) از همان دفترخانه به عمل خواهد آمد. این تقاضا باید در قالب فرم‌های مخصوصی که محتویات مربوط به خود را دارند انجام گیرد.
محتویات فرم‌های درخواست صدور اجراییه:
۱) نام و نام خانوادگی، شماره شناسنامه، محل صدور، نام پدر، تاریخ تولد، کد ملی، محل اقامت درخواست کننده اجرائیه یا نماینده قانونی او.
۲) نام و نام خانوادگی، شماره شناسنامه، محل صدور، نام پدر، تاریخ تولد، کد ملی، محل اقامت متعهد.
۳) موضوعی که اجرای آن تقاضا شده است
۴) شماره و تاریخ مستند درخواست صدور اجرائیه.
از آنجا که درخواست صدور اجرائیه از طریق اجرای ثبت اسناد رسمی صورت می‌گیرد و نه محاکم دادگستری، قانونگذار با اعمال شرایط و مقررات لازم سخت گیری‌هایی در این زمینه مبذول داشته است که سردفتران باید با احراز شرایط زیر در مورد امکان صدور اجرائیه تحقیقات لازم را به عمل آورند:
شرایط صدور اجراییه از طریق اجرای ثبت:
الف: مطالبه مهریه به موجب سند رسمی باشد.
ب: منجز بودن مهریه و تعهدات
پ: مهریه و اجرای تهعد موجل نباشد (یعنی پرداخت مهریه منوط به رسیدن زمان مشخص شده‌ای نباشد).
اقدامات سردفتر پس از احراز شرایط:
همان گونه که در مورد مطرح شدن دعوی در محاکم دادگستری، آن‌ها موظف به بررسی صلاحیت خود در باب موضوع مطرح شده هستند، سردفتر نیز موظف به احراز صلاحیت خود و مدارک شناسایی درخواست کننده می‌باشد و پس از احراز این مقدمات موظف است اقدمات زیر را انجام دهد:
۱- سردفتر رونوشت سند را در برگ‌های ویژه ظرف ۲۴ ساعت با خط خوانا در سه نسخه تهیه کرده و موضوعی را که باید اجرا شود در محل مخصوص آن نوشته، ظرف ۴۸ ساعت از تاریخ وصول تقاضا برگ‌های اجرائیه را امضاء کرده و به مهر ویژه (اجرا شود) رسانده و برای اجرا نزد مسوول اجرای ثبت می‌فرستد و رسید دریافت می‌کند.
۲- سردفتر ازدواج مکلف است پس از صدور اجرائیه مراتب را به آخرین نشانی زوج از طریق پست سفارشی به او اطلاع داده و برگ‌های اجرائیه را به ضمیمه قبض پست به او اطلاع دهد.
پس از طی این مراحل مامور اجرا، اجرائیه را به زوج ابلاغ می‌نماید و از تاریخ این ابلاغ زوج باید ظرف ۱۰ روز مهریه را بپردازد یا ترتیب پرداخت مهریه را بدهد یا به معرفی مالی بپردازد که از طریق آن اجرای سند امکان‌پذیر شود.
زوجه می‌تواند برای اطمینان از رسیدن به طلب خود، تقاضای تامین طلب خود از اموال زوجه را بنماید. در این صورت اجرای ثبت اسناد رسمی همچون محاکم دادگستری معادل طلب زوجه از اموال زوج بازداشت می‌کند تا مانع از نقل و انتقال آن توسط زوج شود. اگر زوج در مهلت قانونی تعیین شده اقدام به پرداخت مهریه ننماید، مهریه زوجه که بر ذمه مرد است از طریق فروش اموال بازداشتی زوج از طریق مزایده وصول می‌شود.