غیر از همسر نفقه چه کسانی واجب است ؟

وقتی صحبت از نفقه می شود ذهن افراد معمولا متوجه هزینه های زندگی زن و فرزندان است که به عهده مرد می باشد. اما نباید فریب این شهرت را خورد و باید دانست که اشخاص واجب النفقه محدود به اینها نیست و شامل کسان دیگری نیز می شود .

مطابق قانون و شرع زوجه دائم، پدر، مادر، اولاد، نوه ها و اجداد همه واجب النفقه هستند و پرداخت هزینه های ایشان با مرد است با این تفاوت که نفقه همسر چه مرد دارا باشد چه ندار و چه همسر او نیاز داشته باشد و چه نیاز نداشته باشد بر عهده مرد است.
اما نفقه سایر اقارب وخویشاوندان (در خط مستقیم چه از بالا به پایین و چه از پایین به بالا یعنی اولاد، نوه ها و اجداد )مشروط است به اینکه :

اولا:این اشخاص نیازمند باشند.

ثانیا : برخلاف الزام شوهر به پرداخت نفقه همسر تفاوتی بین زن و مرد نسبت به وجوب پرداخت نفقه خویشاوندان وجود ندارد و حکم هردو یعنی چه مرد باشد چه زن در این مورد یکسان است.

ثالثا : نفقه شوهر نسبت به عیال خود در هر شرایطی واجب است اما شخص وقتی ملزم به تامین هزینه های زندگی بستگان خویش است که از توان مالی کافی برخوردار باشد در نتیجه نفقه گذشته همسر حق اوست و چه نسبت به حال و چه گذشته قابل وصول است اما نفقه سایر خویشاوندان که نامبرده شد حکم تکلیفی است و فقط ناظر به اینده می باشد و مخارج گذشته را نمی توانند مطالبه کنند.

پ .ن
این بحث صرفا بنایی و در چارچوب فقه و قوانین موضوعه است هر چند مباحث مبنایی در محل خود بسیار مفید و ضروری است .

* پرویز رضایی