انواع دادگاه و دادسرای نظامی

دادگاه های نظامی دادگاه هایی هستند که بر طبق قانون مجازات جرائم نیروهای مسلح و آیین دادرسی جرائم نیروهای مسلح برای رسیدگی به جرائمی که نظامیان مرتکب می شوند تشکیل شده است و وظیفه رسیدگی به جرایم آنان را دارد که در واقع این دادگاه ها مجزا از دادگاههای دستگاه قضایی دادگستری هستند و مراجع خاص قضایی هستند که مخصوص مشاغل خاصی نیز می باشند که به عنوان مثال : دادگاه ویژه قضات ، دادگاه و دادسرای انتظامی وکلا ، دادگاه و دادسرای ویژه روحانیت و نظامیان و غیره که به جرم ها یا تخلفات این دسته از افراد در دادگاه های مخصوص به خودشان بر طبق قانونی که در خصوص آنان تصویب شده است ، رسیدگی می گردد . دادگاه نظامیان نیز دارای تشکیلات دادسرا و دادگاه های نظامی است که به چند دسته تقسیم می شود که وظایف و حدود اختیارات آنان همان است که در سایر مراجع دادگستری وجود دارد به همین دلیل در این مقاله به بررسی دادسرای نظامی و دادگاه های نظامی و انواع آن خواهیم پرداخت.

دادسرای نظامی
زمانی که جرمی محقق می شود وظیفه تحقیقات مقدماتی ، تعقیب و تحقیق و رسیدگی به جرم و پرونده به عهده دادسرا می باشد دادسرا در صورتی که مجرم بودن متهم را احراز کرد پرونده برای دادگاه های کیفری ارسال می گردد تا دادگاه های کیفری رای مقتضی را صادر نمایند در خصوص جرائم نظامیان نیز به همین ترتیب می باشد که ابتدا دادسرا شروع به تحقیقات مقدماتی می کند و بعد از طی مراحل در صورت صدور کیفرخواست و همچنین صدور رای مقتضی به یکی از دادگاه ها حسب مورد ارسال می شود و حکم مقتضی صادر می گردد .
لازم به ذکر است که دادسرای نظامی در مرکز هر استان تشکیل می شود .
سازمان قضایی استان متشکل از دادسرا و دادگاه های نظامی است و در شهرستان ها در صورت نیاز دادسرای ناحیه تشکیل می گردد .
نکته قابل توجه آن که وظایف و اختیارات مقامات قضایی دادسرا همانند وظایف و اختیاراتی است که روسای کل دادگستری و دادستان ها و سایر مقامات قضایی دادگستری دارند می باشد .

دادگاه های نظامی و انواع آن
در قانون آیین دادرسی جرایم نیروهای مسلح در خصوص اینکه اگر فرد نظامی جرمی را انجام دهد آیین رسیدگی به جرم و نحوه دادرسی آن را بیان کرده که بر طبق این قانون به جرایم نظامیان در دادگاه های نظامی رسیدگی می شود که این دادگاه به چند دسته تقسیم می گردد که حسب مورد هریک از آن با توجه به نوع جرم در یکی از آن ها رسیدگی می شود که بر طبق ماده ۵۸۲ این قانون دادگاه های نظامی به صورت زیر تشکیل می گردند که عبارتند از :

• دادگاه نظامی دو
• دادگاه نظامی یک
• دادگاه تجدیدنظر نظامی
• دادگاه نظامی دو زمان جنگ
• دادگاه نظامی یک زمان جنگ
• دادگاه تجدید نظر نظامی زمان جنگ

لازم به ذکر است که در مراجع دادگستری نیز دادگاه های کیفری به دادگاه های کیفری یک و دادگاه کیفری دو و غیره تقسیم بندی می شوند و بر طبق قانون آیین دادرسی جرائم نیروهای مسلح نیز حدود صلاحیت و وظایف و اختیارات آنان و تعداد اعضای دادگاه ها همانند مراجع دادگستری و دادگاه کیفری یک و دو و تجدیدنظر می باشد و در خصوص دادگاه های زمان جنگ باید گفت که این دادگاه ها در زمان جنگ با تصویب رئیس قوه قضاییه به منظور رسیدگی به جرایم مربوط به جنگ که در قانون بیان شده است در محل قرارگاه های عملیاتی یا مراکز استان و یا سایر مناطق تشکیل می گردند که منظور از این جرایم ، تخلفات یا جرائمی است که مربوط به جنگ می باشد و توسط نظامیان ارتکاب می یابد .

سوالات متداول

۱- بر طبق قانون دادگاه های نظامی به چند دسته تقسیم می گردند ؟
دادگاه نظامی یک و دو ، دادگاه تجدیدنظر و دادگها های نظامی یک و دو زمان جنگ و همچنین دادگاه تجدیدنظر نظامی زمان جنگ که برای اطلاع از جزئیات این موضوع متن کامل مقاله را مطالعه نمایید .

۲- وظیفه دادگاه های نظامی رسیدگی به چه جرایمی است ؟
رسیدگی به جرائمی که نظامیان مرتکب می شوند تشکیل شده و وظیفه رسیدگی به جرایم آنان را دارد که برای مطالعه جزئیات تکمیلی متن مقاله را مطالعه نمایید.

۳- وظیفه دادسرای نظامی چیست ؟
وظیفه تحقیقات مقدماتی ، تعقیب و تحقیق و رسیدگی به پرونده وجرایم نظامیان به عهده دادسرای نظامی باشد در این مقاله به بررسی تکمیلی این موضوع پرداخته شد.