نمونه آیین نامه انضباطی قانون کار
نمونه آیین نامه انضباطی قانون کار (ابلاغی از سوی اداره کل روابط کار و جبران خدمت)
کارفرمایان محترم؛
۱- برای استاندارد سازی آیین نامه های انضباط کار در کارگاه ها، این آیین نامه به صورت نمونه تهیه شده و در صورت ضرورت، مطابق با شرایط کارگاه، می توان تغییرات لازم را در آن انجام داد.
۲- آیین نامه انضباط کار به طرق ذیل تایید می شود:
الف- چنان چه کارگاه صرفا در محدوده یک شهرستان باشد، در صورت تفویض اختیار از طـرف اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان، تایید آیین نامه انضباط کار، از طریق اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی محل صورت می گیرد.
ب- در صورتی که کارگاه دارای شعباتی در محدوده یک استان باشد، کارفرما مـی توانـد، آیـین نامـه انضباط کار واحدی برای تمامی شعبات تهیه و به تایید اداره کل تعاون، کار و رفـاه اجتمـاعی استان برساند.
ج- در صورتی که کارگاه دارای شعباتی در محدوده چند استان باشد، کارفرما می توانـد ، آیـین نامـه انضباط کار واحدی برای تمامی شعبات تهیه و به تایید اداره کل روابط کار و جبران خدمت برساند.
فصل اول- کمیته انضباط کار
فصل دوم- تخلفات
فصل سوم – تنبیهات
فصل چهارم – رسیدگی
فصل پنجم – اتخاذ تصمیم، ابلاغ و اجرای تصمیم کمیته انضباط کار
فصل ششم – سایر مقررات
مقدمه
به منظور ایجاد محیطی سالم در جهت افزایش کارآیی و بهبود کمی و کیفـی فعالیـت هـا و بـر حـذرداشتن کارکنان از بی نظمی و کم کـاری و تنبیـه کارکنـان خاطی، آیـین نامـه انضـباطی کـارگران …………………………….. بر اساس “مقررات اصلاحی تعیین موارد قصـور و نقـض دستورالعمل ها و آیین نامه های انضباط کار در کارگاه هـا، موضـوع تبصـره۲ ماده ۲۷ قانون کار” مصوب ۱۵/۱۰/۱۳۸۸ وزیر کار و امور اجتماعی، مشتمل بر شش فصل به شرح زیر تـدوین گردیـده و پس از تایید ………………………………………. اجرا خواهد شد.
فصل اول – کمیته انضباط کار
ماده ۱- به منظور رسیدگی به تخلفات انضباطی تمامی کارگران، کمیته هایی تحـت عنـوان “کمیتـه انضباط کار” مرکب از اعضای زیر تشکیل خواهد شد.
الف- …….. نفر نماینده کارفرما ب- ……. نفر نماینده کارگران ج- یک نفر نماینده از میان سرپرستان به انتخاب سرپرستان.
تبصره ۱- منظور از سرپرستان، کارگرانی هستند که تحت هر عنـوان، مسـوولیت اداره یـک یـا چنـد کارگر را بر عهده داشته باشند.
تبصره ۲- در هنگام انتخاب نمایندگان، افرادی نیز به عنوان اعضای علی البدل تعیین می شوند که در صورت قطع رابطه عضو اصلی، برای باقیمانده دوره، حسب مورد، جایگزین می گردند.
ماده ۲- مدت عضویت اعضای کمیته انضباط کار در کمیته مزبور …………. سال است و انتخاب مجـددآنان بلامانع می باشد.
ماده ۳- جلسات کمیته انضباط کار با حضور ……….. عضو رسمیت یافته و تصمیمات آنان بـا اکثریـت آراء معتبر است. چنان چه کمیته انضباط کار به دلیل عدم حضور اعضا در دو جلسه متـوالی رسـمیت پیدا نکند، موضوع بـه طـور مسـتقیم از طـرف ذی نفـع (کـارگر یـا کارفرمـا) قابـل طـرح در مراجـع حل اختلاف خواهد بود.
ماده ۴ – کمیته انضباط کار در اولین جلسه از بین اعضای خود، یک نفر به عنوان رییس، یک نفر بـه عنوان نایب رییس و یک نفر به عنوان دبیر انتخاب نموده و مشخصات، سمت اعضا و موجودیت خود را به طور کتبی به واحد تعاون، کار و رفاه اجتماعی محل اعلام می نماید.
ماده ۵- اعضای کمیته انضباطی کار علاوه بر تابعیت ایران و تدین به دین مبـین اسـلام و یـا یکـی از ادیان رسمی کشور و تعهد به نظام و قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، باید دارای حـداقل مـدرک تحصیلی …………..، حداقل …………….. سال سن و حداقل …………………. سال سابقه کار باشند.
تبصره- در کمیته انضباط کار، یک نفر از نمایندگان انتخابی کارفرما، باید آشنا به مسایل حقوقی بوده و ترجیحا دارای لیسانس حقوق باشد.
ماده ۶- انجام وظیفه در کمیته انضباط کار با حفظ سمت می باشد.
ماده ۷- تصمیمات کمیته انضباط کار در شش نسخه تنظیم و به ترتیب زیر ابلاغ می گردد:
الف- یک نسخه برای ابلاغ به کارگر
ب- یک نسخه برای اطلاع کارفرما
ج- یک نسخه برای اطلاع تشکل کارگری (در صورت وجود)
د- یک نسخه برای ضبط در بایگانی کمیته انضباط کار
ه- یک نسخه برای ضبط در پرونده استخدامی کارگر
و- یک نسخه برای اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی محل.
فصل دوم – تخلفات
ماده ۸- طبقات تخلفات به قرار زیر است:
الف- طبقه اول
۱- کم کاری یا سهل انگاری در انجام وظایف محوله.
۲ – عدم رعایت شئون اسلامی و عدم رعایت پوشش مناسب با محیط کار.
۳- اعمال و رفتار خلاف شئون شغلی یا اداری.
۴ – امتناع از حضور در دوره های آموزشی و غیبت غیر موجه در حین گذراندن دوره های آموزشی.
۵- سهل انگاری روسا و مدیران در ارایه گزارش تخلفات کارگران تحت امر.
۶- تسامح در حفظ وجوه، اموال و اسناد که منجر به ایراد خسارت شود.
۷- تعطیل خدمت در خلال ساعات موظف کاری.
۸- استعمال دخانیات در محل های ممنوع.
ب- طبقه دوم
۱- ایجاد نارضایتی در ارباب رجوع یا انجام ندادن یا تاخیر در انجام امور قانونی آن ها بدون دلیل.
۲- تبعیض یا اعمال غرض یا روابط غیر کاری در اجرای قوانین و مقررات نسبت به اشخاص.
۳- سرپیچی از اجرای دستور مقام مافوق در حدود وظایف کاری.
۴- ارایه گواهی یا گزارش خلاف واقع در امور کاری.
۵- سوء استفاده از مقام، موقعیت یا شئون شغلی.
۶- عدم استفاده از وسایل حفاظت فردی.
۷- عدم رعایت اصول ایمنی کار با ماشین آلات.
۸- استعمال مواد مخدر و مشروبات الکلی در محل کار یا اعتیاد به آن ها.
۹- ایراد تهمت، افترا و هتک حیثیت.
ج- طبقه سوم
۱- جعل یا دست زدن در اسناد و اوراق یا استفاده از سند مجعول.
۲- اختفاء، نگهداری، حمل، توزیع و خرید و فروش مواد مخدر و مشروبات الکلی.
۳- گرفتن وجه مالی یا غیر آن چه در قوانین و مقررات تعیین شده است.
۴- هر نوع استفاده غیر مجاز از اموال شرکت یا مشتری.
۵- هر نوع تصاحب غیر مجاز اموال شرکت یا مشتری.
۶- توقیف، اختفاء، بازرسی یا باز کردن پاکت ها و محمولات پستی یا معدوم کـردن آن هـا و اسـتراقسمع بدون مجوز قانونی.
۷- افشای اسرار و اسناد محرمانه کاری.
۸-کارشکنی، وادار ساختن یا تحریک دیگران به کارشکنی یا کم کاری و اعمال فشارهای فردی بـرای تحصیل مقاصد غیر قانونی.
د- طبقه چهارم
۱- عضویت در سازمان هایی که مرام نامه یا اساس نامه آن ها مبتنی بـر نفـی ادیـان الهـی اسـت یـاطرفداری و فعالیت به نفع آن ها با تایید مراجع ذی صلاح.
۲- عضویت در گروه های محارب یا طرفداری و فعالیت به نفع آن ها با رای مراجع قانونی.
۳- تحریک به برپایی یا شرکت در تحصن، اعتصاب، تظاهرات غیر قانونی و اعمـال فشـارهای گروهـی برای مقاصد غیر قانونی در کارگاه.
فصل سوم- تنبیهات
ماده ۹- تنبیهات اداری به ترتیب عبارتند از:
الف – تذکر کتبی برای بار اول.
ب – تذکر کتبی برای بار دوم.
ج – عدم پرداخت تمام یا بخشی از پاداش ها یا تسهیلات تا ………. ماه/ سال.
د- تنزل مقام و یا محرومیت از انتصاب به پست های بالاتر تا …………. ماه/ سال.
ه- اخراج با رعایت ماده ۲۷ قانون کار.
تبصره – تنبیهات اداری قابل اعمال در خصوص هر یک از طبقات تخلفات اداری به قرار زیر است:
ماده ۱۰- در خصوص تاخیر، تعجیل و غیبت غیر موجه کارگران، تنبیهات به شرح ذیل می باشد:
ماده ۱۱- کمیته انضباط کار پس از رسیدگی به اتهام یا اتهامـات کـارگر در صـورت احـراز تخلـف یـا تخلفات در مورد هر پرونده صرفاً یکی از تنبیهات فوق را اعمال خواهد نمود و چنان چه تخلفات احراز شده از طبقات مختلف باشد، از تنبیهات مقرر در طبقه بالاتر منظور می گردد.
ماده ۱۲- هر گاه کارگری که به موجب تصمیم کمیته انضباط کار محکومیـت یافتـه اسـت، از تـاریخ محکومیت، به مدت ………. ماه/ سال مرتکب تخلف اداری نشود، سابقه مذکور جزء مراتب تخلفاتی وی محسوب نمی گردد.
فصل چهارم- رسیدگی
ماده۱۳- کمیته انضباط کار بر اساس گزارش ارجـاعی از سـوی سرپرسـتان، روسـا، مـدیران و سـایرمقامات بالاتر شروع به رسیدگی می نماید.
ماده ۱۴- هر گاه رسیدگی به اتهام کارگر به تشخیص کمیته انضـباط کـار مسـتلزم اسـتفاده از نظـر کارشناسی و یا بازرسی باشد، موضوع حسب مورد بـه کارشـناس ذی ربـط یـا واحـد بازرسـی ارجـاع می شود.
ماده ۱۵- چنان چه کارگر به سبب شکایت کارفرما از سوی مراجع قضـایی توقیـف گـردد، در مـدت توقیف، قرارداد وی به حال تعلیق در می آید. کارفرما مکلف است در ایام تعلیق تـا تعیـین تکلیـف از سوی مراجع ذی صلاح، برای رفع احتیاجات خانواده او، حداقل ۵۰ درصـد حقـوق ماهیانـه وی را بـه صورت علی الحساب پرداخت نماید. اگر این توقیف در مراجع مذکور منتهی به محکومیت نشود، مدت تعلیق جزء سابقه خدمت وی محسوب و حقوق و مزایای او پرداخت می گردد.
ماده ۱۶- کمیته انضباط کار، مـوارد اتهـامی را تعیـین و بـرگ تفهـیم اتهـام را جهـت ابـلاغ تنظـیم می نماید.
تبصره- واحد امور اداری کارگاه موظف است، اوراق تفهیم اتهام صادره توسـط کمیتـه انضـباط کـار راحداکثر ظرف مدت ۵ روز به کارگر ابلاغ نماید. در صورت عدم وجود واحد اداری، کمیته خود اقدام به این امر می نماید.
ماده ۱۷- متهم باید ظرف مدت ۵ روز از تاریخ ابلاغ برگ تفهیم اتهام، دفاعیه خود را کتباً ارایه نماید.
این مدت در صورت تقاضای مهلت، بنا به تشخیص کمیته تا ۵ روز دیگر قابل تمدید می باشد.
تبصره ۱- در صورتی که متهم جهت دفاع، درخواست مدارک نماید، کمیته انضباط کـار مکلـف اسـت مدارک مزبور را در اختیار وی قرار دهد.
تبصره ۲- چنان چه متهم در مهلت مقرر، دفاعیه خود را ارایه ننماید، کمیته انضـباط کـار بـر اسـاس مدارک موجود به موارد اتهامی رسیدگی می نماید.
ماده ۱۸ – کمیته انضباط کار مکلف است، متهم را برای حضـور در تمـام جلسـات رسـیدگی دعـوت نماید. عدم حضور متهم مانع از رسیدگی و اتخاذ تصمیم نخواهد بود.
تبصره- وقت جلسه باید طوری تعیین شود که فاصله بـین ابـلاغ وقـت و روز جلسـه، کمتـر از دو روز نباشد. در صورت وجود معاذیر قانونی جهت حضور در جلسه به تشخیص کمیته، وقت دیگری تعیـین می گردد.
فصل پنجم- اتخاذ تصمیم، ابلاغ و اجرای تصمیم کمیته انضباط کار
ماده ۱۹- کمیته انضباط کار پس از اتمام رسیدگی و ملاحظه اسـناد و مدارک موجـود در پرونـده وتوجه به دفاعیات متهم پس از تشخیص نوع تخلف با در نظر گـرفتن مـواردی از جملـه میـزان زیـان وارده، آثار سوء اجتماعی و اداری، وجود یا فقدان سوء نیت و با توجه به موقعیت و سـوابق کـارگر بـهطور مستدل و مستند اتخاذ تصمیم می نماید.
تبصره- در صورتی که کمیته انضباط کار بر اساس مدارک موجود، ارتکـاب تخلـف از سـوی مـتهم رااحراز نکند، او را تبرئه می نماید.
ماده ۲۰- واحد امور اداری موظف است، تصمیمات کمیته انضباط کار را حداکثر ظرف مدت ۱۰روز از تاریخ اتخاذ تصمیم، ابلاغ و از تاریخ ابلاغ اجرا نماید.
تبصره ۱- هر گونه خودداری یا جلوگیری از ابلاغ یا اجرای تصمیمات کمیته انضباط کار ممنـوع و بـامتخلفان طبق مقررات این آیین نامه رفتار خواهد شد.
تبصره ۲- در صورتی که محکوم علیه در وضعیتی باشد که اجرای فوری تصمیم کمیتـه انضـباط کـار درباره وی ممکن نباشد، مراتب به کمیته صادر کننده تصمیم گزارش شده و به محض حصول امکـان، اجرا می گردد.
تبصره ۳- تصمیمات کمیته انضباط کار قابل اعتراض در مراجع حل اختلاف کار می باشد.
فصل ششم- سایر مقررات
ماده ۲۱- اصلاح یا تغییر تصمیمات کمیته انضباط کار، صرفا در مواردی که کمیته تصمیم گیرنده بـا اکثریت آرا تشخیص دهد که مفاد تصمیم متخذه از لحاظ شکلی یا ماهوی مخدوش است، امکان پذیر می باشد.
ماده ۲۲- چنان چه تخلف کارگر پس از بازنشستگی کشف شود، قابلیت طرح در کمیته انضباط کـار را نداشته و در صورت ضرورت، مراتب از طریق مراجع ذی صلاح، قابل پیگیری می باشد.
ماده ۲۳- مرگ متهم قبل از اتخاذ تصمیم کمیته انضباط کار، موجب توقـف رسـیدگی و مختومـه شدن پرونده می گردد. حکم این ماده در صورت ضرورت مانع پیگیری از طریق سایر مراجع ذی صلاح نمی باشد.
ماده ۲۴- تمامی کارگران و واحدهای کارگاه مکلفند، همکاری های لازم را با کمیتـه انضـباط کـار و دبیرخانه آن به عمل آورده و مدارک، اسناد و اطلاعات مورد نیاز را در مهلت تعیـین شـده در اختیـار آن ها قرار دهند.
ماده ۲۵- در صورتی که هر یـک از اعضـای کمیتـه انضـباط کـار مرتکـب تخلفـات منـدرج در ایـن آیین نامه گردد، عضویت او در مدت رسیدگی به تخلف وی، به حالت تعلیـق درخواهـد آمـد. در ایـن صورت یکی از اعضای علی البدل هم سو با سمت عضو معلق شده، در کمیته انضباط کار حضور خواهد داشت. چنان چه که تخلف عضو معلق شده احراز نشود، در این صـورت بعـد از اتمـام رسـیدگی و بـه مدت باقی مانده از دوره عضویت ،مجدداً به عضویت کمیته انضباط کار در خواهد آمد.
ماده ۲۶- کارفرما مکلف است، مفاد این آیین نامه را به نحو مقتضی به اطلاع تمامی کارگران رسانده و نسخه ای از آن را در مکان های عمومی کارگاه نصب نماید.
ماده ۲۷- این آیین نامه مشتمل بر ……. ماده و ……… تبصـره، در مورخ…………………… به تایید …………………………………….. رسیده و از تاریخ مذکور قابل اجرا بوده و هرگونه تغییرات بایستی به تایید مرجع مذکور برسد.