افزایش مهریه در دفاتر اسناد رسمی

یکی از حواشی موضوع مهریه در قوانین کشور، موضوع افزایش مهریه است. هرچند تکلیف موضوع بخشش مهریه، ابراء و بذل مهریه در دفتر اسناد رسمی از لحاظ قانونی مشخص است اما افزایش مهریه موضوعی متفاوت و خاص است.

فهرست

• افزایش و کاهش مهریه در دفتر ازدواج و طلاق؟
• بخشنامه اقرار به افزایش مهریه در دفترخانه
• ابطال اجازه افزایش مهریه با نظر شورای نگهبان
• راهکار حقوقی جایگزین فعلی با هزینه بالا
• جدیدترین راه حل قانونی و کم هزینه
• متن سند جایگزین 

افزایش و کاهش مهریه در دفتر ازدواج و طلاق؟

برخی از مردم بدون اطلاع از موضوعات حقوقی تصور می‌کنند هر زمانی که بخواهند می‌توانند به دفترخانه‌ای که در آن جا صیغه عقد جاری شده، مراجعه کنند و نسبت به افزایش یا کاهش مهریه اقدام کنند که البته این موضوع از اساس اشتباه است. دفتر ازدواج بعد از ثبت واقعه ازدواج اجازه افزایش یا کاهش مهریه را ندارد.

بخشنامه اقرار به افزایش مهریه در دفترخانه

تا بیش از سال ۱۳۸۸، به موجب قسمت (ب) بند ۱۵۱ مجموعه بخشنامه‌های ثبتی که بیان کرده بود: «چنانچه به علل مختلف مرد در مقام افزایش مهریه زن برآید این عمل باید به موجب اقرارنامه رسمی صورت گیرد که در دفاتر اسناد رسمی به ثبت برسد …» مجوز افزایش مهریه صریحا به دفاتر اسناد رسمی داده شده بود. مرد می‌توانست با مراجعه به دفتراسناد رسمی اقرارنامه‌ای تنظیم کند و بر مبنای آن مهریه را بالاتر اقرار کند اما این بخشنامه بعدا باطل شد.

ابطال اجازه افزایش مهریه با نظر شورای نگهبان

به موجب شکایتی که در این خصوص توسط شخصی به دیوان عدالت اداری می‌شود او خواهان ابطال بخشنامه‌های ثبتی می‌شود و بیان می‌کند که این مقرره قانونی در تضاد با شرع و کیان خانواده است.

در همین خصوص شعبه رسیدگی کننده به شکایت، به دلیل اینکه شاکی آن را در تضاد با شرع دانسته است، از شورای نگهبان به عنوان مرجع تفسیر شرع و قانون، درخواست تفسیر آن مقرره قانون را می‌کند تا مشخص شود که آیا در تضاد با شرع است یا نه؟

شورای نگهبان نیز در جواب بیان می‌کند: «مهریه شرعی همان است که در ضمن عقد نکاح واقع شده است و افزایش آن بعد از عقد شرعاً صحیح نیست و ترتیب آثار مهریه بر آن خلاف موازین شرع شناخته شد»

با این نظریه هیأت عمومی دیوان عدالت اداری چاره‌ای جز پذیرش نظر شورای نگهبان را نداشت و بر همین مبنا به موجب دادنامه شماره ۴۸۸ مورخ ۱۵/۰۶/۸۸، قسمت (ب) بند ۱۵۱ مجموعه بخشنامه‌های ثبتی را با عنایت ویژه به نظریه شورای نگهبان باطل اعلام می‌کند.

در نتیجه دیگر زوجین نمی‌تواند به موجب قسمت (ب) بند ۱۵۱ مجموعه بخشنامه‌های ثبتی اداره ثبت اسناد و املاک کشور، از طریق دفاتر اسناد رسمی نسبت به افزایش مهریه اقدام کنند.

راهکار حقوقی جایگزین فعلی با هزینه بالا

هرچند در حال حاضر امکان افزایش مهریه با این عنوان در دفاتر اسناد رسمی وجود ندارد اما دفاتر اسناد رسمی برای پاسخگویی به درخواست زوجینی که قصد افزایش مهریه را دارند معمولا تنظیم سند ذمه را به آن‌ها پیشنهاد می‌کنند،

راه حلی که با وجود اینکه بموجب آن مرد مطابق سند رسمی به میزان تعیین شده مدیون زن می‌شود، اما با توجه به هزینه سنگین این نوع سند که ناشی از هزینه یک درصدی حق الثبت است آنچنان مورد استقبال واقع نمی‌شود.

جدیدترین راه حل قانونی و کم هزینه

در همین راستا پرویز رضایی سردفتر اسناد رسمی شماره ۶۹۵ تهران پیشنهادی را در قالب تعهد نامه ارائه نموده که ضمن آثار قانونی سند افزایش مهریه غیر مالی محسوب و زوجین از پرداخت حقوق دولتی معاف می‌گردند متن سند پیش نهادی به شرح ذیل است:

متن سند جایگزین افزایش مهریه

حاضر این دفتر گردیدند
۱- آقای…
۲- خانم…
با مشخصات مذکور در فوق به ترتیب زوج و زوجه (موضوع سند شماره…مورخ… دفتر رسمی شماره… تهران) و بعد الحضور ضمن عقد خارج توافق نمودند:

مبنی بر اینکه نظر به ماده ۱۱۰۳ و ۱۱۰۴ قانون مدنی مبنی بر تکلیف زوجین در حسن معاشرت و معاضدت در تشید مبانی خانواده،

چنانچه به تشخیص زوجه؛ زوج از انجام تکالیف یادشده تقصیر و یا قصور نماید مبلغ…ریال به عنوان خسارت به زوج بپردازد.

اگر دفترخانه ای که سند فوق را تنظیم نکرد چه کنیم؟

شما می توانید با ما در تماس باشید تا در این زمینه راهنمایی کنیم.

سوالات متداول